Yenidoğan Bebek Bakımı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Yenidoğan Bebeğin Göbek Bakımı Nasıl Yapılır?

Bebekler, anne karnında plasentada amniyotik sıvı içinde yaşar. Bu sıvı bebeğin besin ve oksijen gereksinimini karşılar. Plasenta ile bebek arasında besin ve oksijen alışverişi ile dışkının atımı göbek kordonu ile sağlanır. Bebek kordon ile doğar ve doğum anından itibaren kendisi nefes alabileceği ve beslenebileceği için göbek kordonu kesilir. Ancak bebeğin göbeğinde birkaç milimetrelik kordon yavaş yavaş birkaç hafta içinde kurur ve kendiliğinden düşerek bebeğin göbek deliğini oluşturur. Bu süreçte temel yenidoğan bakımı göbek çevresinin temiz tutulmasını kapsar. Yenidoğan göbek bağı bakımı için göbek bölgesinin düzenli olarak yıkanmasına gerek yoktur; bu bölgeyi kuru tutmanız ve kirlenmemesine dikkat etmeniz yeterli olabilir.² Yenidoğan göbek bakımı için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz.

• Göbek kordonun etrafı ıslandığında temiz bir gazlı bez ile hafif dokunuşlarla kurulayabilirsiniz.
• Bebek bezinin üst kısmını kordondan uzak tutmak için aşağıya doğru katlayabilir ve bu bölgenin tahriş olmasını engelleyebilirsiniz.
• Yenidoğan giysilerinin temiz pamuklu kumaşlardan yapılmasına dikkat etmelisiniz. Bebeğinizi çok dar ya da bol giydirmekten kaçınmalısınız.
• Bebeğinizi yıkarken göbek deliğinin etrafını ıslatmamaya gayret etmelisiniz.
• Göbek kordonu düştükten sonra bebeğinizin göbek çevresini yıkayabilirsiniz. Ancak sert ovalamaktan ve sabun kullanmaktan kaçınmalısınız.²

Yenidoğan Bebeğin Tırnak Kesimi Nasıl Yapılır?

Yenidoğan bebekler kas kontrolüne sahip olmadıkları için uzayan tırnakları cilt üzerinde çiziklere ve göz yaralanmalarına sebep olabilir. Yenidoğan tırnak bakımı için haftada bir kez bebeğinizi tırnaklarını keserek kendine zarar vermesini engelleyebilirsiniz. Bebeğinizin tırnaklarını kesmek içi aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:

• Bebeğinizin tırnaklarını kesmek için özel olarak tasarlanan bebek tırnak makası ya da törpü kullanabilirsiniz. El ve ayakların hareketlerinin azaldığı uyku sırasında tırnaklarını kesmeniz daha rahat olabilir.
• Tırnak makası ya da törpüyü kullanırken bebeğin parmak derisine zarar vermemek için tırnak altındaki deri parçasını aşağıya doğru bastırın ve daha kontrollü olması adına tırnak törpüsü kullanmayı deneyin. ³

Yenidoğan Göz Bakımı Nasıl Yapılır?

Yenidoğan göz bakımı, bebekte göz enfeksiyonları gelişme riskinin önlenmesinde oldukça önemlidir. Bu dönemde bebeklerin gözlerinde nemlendirme işlemi sağlayan mukus sıvısı çok fazla üretilir ve bu da gözlerin çapaklanmasına neden olur. Ayrıca uzun süre uyumaları çapaklarda artışa yol açabilir. Yenidoğan bebeklerin göz hijyenini sağlamak için aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:

• Bebeğinizin göz temizliği öncesinde ellerinizi su ve sabunla yıkayarak olası enfeksiyon riskinin önüne geçmelisiniz. Gözleri silmek için eller, pamuk, bez ya da kâğıt mendil kullanmaktan kaçınmalısınız. Steril gazlı bez kullanmalısınız.
• Göz kapakları kuruyken bebeğin gözleri kapalı olabilir. Göz kapaklarını açmadan önce çapakları nemlendirerek yumuşamasını sağlamak için steril ıslak mendil ya da ıslak gazlı bez kullanabilirsiniz. Gazlı bezi fizyolojik serum ile ıslatabilirsiniz. Serum yoksa kaynatıp soğuttuğunuz suyu kullanabilirsiniz.
• Çapakları temizlemek için ovmaktan kaçınmalı temizleme işlemini gözyaşı kanalından gözün köşesine doğru yapmalısınız. Bu işlem sırasında bebeğinizi sırt üstü yatırmalısınız. ⁴

Yenidoğan Ağız Bakımı Nasıl Yapılır?

Yenidoğan ağız bakımı için kaynatıp ılıklaştırdığınız su kullanabilirsiniz. Günde birkaç kez temiz bir parça bezi iki parmağınıza sarıp temiz su ile ıslatarak ağız içi mukozasını silebilirsiniz.⁵

Yenidoğan Cilt Bakımı Nasıl Yapılır?

Yenidoğan bebeklerin cildi ince ve oldukça hassastır. Hayata ilk adımlarını atan bebeğinizde cilt döküntüleri görülmesi normaldir. Ancak giysilerinde kullandığınız deterjan, bebek ürünlerindeki kimyasallar, kokular ve boyalar bebek cildinde tahriş, kuruluk ve kızarıklığa neden olabilir. Yenidoğan cilt bakımı için losyon, krem gibi cilt ürünleri kullanmanıza gerek yoktur. Ciltleri kuru ise sadece yenidoğana özel merhem veya losyon kullanabilirsiniz. Onu sık sık yıkamaktan kaçınmalısınız, haftada 3 kez banyo yaptırmak yenidoğan bebeğin bakımı için yeterlidir. Sadece su ile yıkayabilirsiniz. Banyo sonrası iyice kuruladığınızdan emin olmalı ve altını sık sık değiştirmelisiniz. Yatak çarşaflarını, battaniyelerini, kıyafetlerini kokusuz ve kimyasal içermeyen özel deterjanlarla yıkamalısınız. ⁶

Yenidoğan Gece Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Yenidoğan bebekler günün büyük bir bölümünü uyuyarak geçirir. Gündüzleri ortalama 8-9 geceleri ise 7-8 saat toplamda 15-17 saat uyuyabilir. Mideleri çok küçüktür ve yaklaşık 3 aylık oluncaya kadar ortalama 3 saatte bir beslenmek isteyebilir. Geceleri bebeğinizin sizinle aynı odada uyumasını sağlamak; ağlamasını duymanızı ve beslenme, altını alma gibi ihtiyaçlarının anında karşılanmasına yardımcı olabilir. Karanlık, sessiz ve ne sıcak ne de soğuk bir odada uyku ortamı sağlamak onun uykuya dalmasını ve sürdürmesini kolaylaştırabilir. Gece bebek bakımı yenidoğan sağlığında önemli rol oynayan uyku düzeninin sağlanmasında oldukça önemlidir.^{1 7}

Yenidoğan Bebek Nasıl Yıkanır?

Yenidoğan bebeğin ilk banyosu genellikle doğumu takip eden ilk bir hafta içinde göbek kordonu düştükten 1 gün sonra yaptırılabilir. Bebeği besledikten hemen sonra ya da aşırı yorgun olduğunda yıkamaktan kaçınmalısınız. Yenidoğanlar vücut ısısını çabuk kaybeder bu nedenle bebeğin yıkandığı ortamın sıcak olmasına dikkat edin. Bebek küveti kullanmak bebeğin yıkanmasını kolaylaştırabilir. Banyo suyunun sıcaklığı için dirseğinizi kullanabilirsiniz. Dirseğinize uygun su bebeğiniz için de uygundur. Bebeğinizin havlusunu da hazır hale getirdikten sonra sadece su ya da yenidoğan için özel olarak tasarlanan şampuan ile bebeğinizin vücudunu yıkayabilirsiniz. Yenidoğan saç bakımı için sadece su ya da özel şampuanlar kullanabilirsiniz.⁸

Yenidoğan Bebek Masajı Nasıl Yapılır?

Yenidoğan bebekler, ebeveynlerinin onlara dokunmasından büyük keyif alır. Bebeğinize masaj yaparak onunla bağ kurmayı kolaylaştırabilir, rahatlamasını sağlayabilir, kas gelişimini destekleyebilir, vücut fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Yenidoğan bebeklere aşağıdaki masaj tekniklerini uygulayabilirsiniz:

• İşaret ve orta parmağınızı birbirine yapıştırıp parmakların iç yüzeyini bebeğinizin sol karın tarafına doğru bastırın ve bağırsak hareketleri yönünde hafifçe hareket ettirin.
• Bebeğinizin ayaklarını topuklarından kavrayın ve karnına doğru her ikisini birde hafifçe bastırıp geri çekin. Ardından teker teker ayaklarını karnına çekip bırakın.
• Parmaklarınızı bebeğinizin alnına koyun ve hafifçe dokunarak başının yanlarına doğru parmaklarınızı hareket ettirin. Ardından yavaşça ellerinizi yüzünün yanlarına hareket ettirin.⁹

Yenidoğan Bebeğin Altı Ne Sıklıkta Değiştirilmelidir?

Yenidoğan bebeğin altını değiştirme sıklığı bebeğin bağırsak hareketleri ve idrar yapma sıklığına bağlıdır. Anne sütüyle beslenen bebeklerin bağırsak hareketleri mama ile beslenenlere oranla daha fazladır. Günde birkaç kez dışkılama gerçekleştirebilir. Bebeğin altı ıslandığı an değiştirilmelidir, bu genellikle 2-3 saatte bir altının alınması anlamına gelir. Sadece idrar ile bezini ıslattıysa uykudan uyandırmanıza gerek yoktur. Ancak dışkı bebeğin alt bölgesinde tahrişe ve pişiğe yol açabilir. Bu nedenle dışkı yaptığında hemen değiştirmeniz cilt sağlığının korunması açısından önemlidir.¹ Bazı durumlarda yenidoğanın sünnet edilmesi gerekebilir. Yenidoğan sünnet bakımı için dışkılama sonrası bebeğin altının suyla temizlenmesi gerekebilir. Sünnet bölgesini temiz ve kuru tutmaya özen gösterilmelidir. İşlem sonrası kanama olması normaldir ancak kanmanın durmaması ve yüksek ateş durumunda en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.⁹

Yenidoğan Gaz Sancısında Ne Yapılmalıdır?

Bebeğinizde gaz sancısı olduğunu fark ettiğinizde öncelikle beslenme pozisyonunu değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Emzirirken ya da biberonla beslerken bebeğin kafasını midesinden yüksek tutmaya çalışın. Biberonun meme ucunda hava boşluğu kalmaması için biberonu hafifçe yukarı kaldırın ve emzirme yastığı ile destekleyin. Gaz sancısını hafifletmek için emzirme ya da biberonla beslenme sonrası kucağınıza alıp sırtını hafifçe ovalayabilir ve geğirmesini sağlayabilirsiniz. Buna ek olarak bebeği sırt üstü yatırıp göbeğine hafifçe bastırarak masaj yapabilir bacaklarını ileri geri bisiklet sürme hareketi yaptırabilirsiniz. Ayrıca ılık bir banyo yaptırarak gaz sancısının hafiflemesine yardımcı olabilirsiniz.¹⁰

Yenidoğan Bebek Oda Sıcaklığı Ne Olmalı?

Yenidoğan bebeklerin konforu için doğru oda sıcaklığını bulmak sağlıklarının korunması açısından oldukça önemlidir. Oda sıcaklığının ne çok sıcak ne de çok soğuk olmaması gerekir. Bebekten bebeğe değişse de genellikle oda sıcaklığının 20-22 derece olması önerilir. ¹¹

Prematüre bebek bakımında dikkat etmeniz gereken önemli detaylar için prematüre bebek bakımı hakkındaki yazımızı inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.