Bebeklerde Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Neden Olur?

Bebekler; sigara dumanı, kirli hava, virüsler gibi solunum yollarını tahriş edebilen maddeleri soluduklarında burun tıkanıklığı ve hırıltı yaşayabilirler. Çünkü vücutları burun ve diğer hava yollarında ekstra mukus salgılayarak bu tahriş edici maddeleri uzaklaştırmaya çalışır. Salgılanan mukus ise burun pasajında birikerek tıkanıklığa neden olabilir.¹ Bununla birlikte yenidoğanlarda ve küçük bebeklerde burun tıkanıklığı vakalarının çoğu; yenidoğan riniti (burun iltihabı), viral üst solunum yolu enfeksiyonları ve besin alerjileri ile ilişkilidir.2 Bebeklerde burun tıkanıklığı nedenleri aşağıdaki gibi detaylandırılabilir:

• Alerjiler: Özellikle süt ve soya alerjileri burun tıkanıklığı nedeni olabilir.2 
• Soğuk algınlığı: Soğuk algınlığı burun akıntısı ve tıkanıklık semptomlarının baskın olduğu üst solunum yollarının viral kaynaklı bir enfeksiyondur. 
• Kuru hava: Odanın havasının kuru olması mukus kıvamını artırarak burun tıkanıklığına zemin hazırlayabilir. 
• Kirli hava: İç mekan hava kirliliği bebek solunum yollarında tahrişe neden olarak mukus üretimini ve dolayısıyla burun tıkanıklığı riskini artırabilir. 
• Burun septum deviasyonu: Burun deliklerini ayıran kıkırdağın yanlış hizalanması burun tıkanıklığının bir diğer nedeni olabilir.¹ 

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Bebeğinizin hasta olmadan da örneğin kuru ya da kirli hava solumak gibi nedenlerle de burnu tıkanabilir. Bebeklerde burun tıkanıklığı ve hırıltı sıklıkla birlikte görülür. Bu durum anne ve babalar tarafından sıklıkla akciğerlerden kaynaklı zannedilip endişeye yol açar. Bebeğinizde burun tıkanıklığı varsa fakat mutlu görünüyorsa, normal besleniyorsa, uykusu olağan şekildeyse ve ateşi yoksa genellikle endişe edilecek bir durum olmadığı söylenebilir. Bebeklerde burun tıkanıklığı belirtileri ve eşlik eden diğer semptomlar arasında aşağıdakiler sayılabilir:

• Nefes alıp verirken hırıltı sesi gelmesi 
• Bebeklerde gece burun tıkanıklığı olursa uykudayken horlama ya da sesli nefes alıp verme 
• Burun tıkanıklığı nefes almayı güçleştirdiği için meme ya da biberon emme sırasında zorluk çekme
• Öksürük
• Koyu kıvamlı ve renksiz burun akıntısı
• Burun çekme^1,3

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Bebeklerde burun tıkanıklığı sorunu ile karşılaştığınızda evde alınabilecek bazı önlemlerle bebeğinizin rahatlamasına yardımcı olabilirsiniz. Evde uyguladığınız yöntemler, burun tıkanıklığının nedeni grip ya da soğuk algınlığı gibi bir hastalığa bağlı bile olsa belirtileri hafifletmeye yardımcı olacaktır. Bebeğinizi rahatlatmak için bebekler için özel olarak tasarlanmış burun aspiratörleri yardımıyla burnundaki mukusu aspire edilerek temizleyebilirsiniz. Burun aspiratörlerini eczanelerden ya da bebek ürünleri satan mağazalardan kolaylıkla temin edebilirsiniz. Bebeklerde burun tıkanıklığı çözümü için evde yapabileceğiniz bazı uygulamalar şunlar olabilir:

Yeterli Beslemek

Özellikle yenidoğan bebeklerde burun tıkanıklığı varlığında beslenme sorunları ortaya çıkabilir. Bebeğinizin yeterli beslenip beslenmediğini her gün kaç tane bez ıslattığını takip ederek anlayabilirsiniz. Küçük bebekler en az 6 saatte bir altını ıslatmalıdır. Eğer bebeğiniz hastaysa veya iyi beslenmiyorsa vücudunda dehidrasyon denilen ve ciddi sonuçları olabilen sıvı açığı oluşabilir. Böyle bir durumu fark ettiğiniz anda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurarak tıbbi destek almanız hayati önem taşır. 

Sıcak Bir Banyo

Sıcak bir banyo burun tıkanıklığının giderilmesine ve bebeğinizin dikkatini dağıtarak gevşemesine yardımcı olabilir. Özellikle oturabilen bebekler için banyo saati burun tıkanıklığını açmayı desteklemenin yanı sıra keyifli vakit geçirebilecekleri bir aktivite olarak düşünülebilir.

Odayı Nemlendirmek

Bebeklerde burun tıkanıklığı açma konusunda destek olabilecek nemlendiric bir buhar makinesi kullanmanız iyi olabilir. Bebeğiniz uyurken, burnunda tıkanıklığa neden olan mukusun gevşemesine yardımcı olması için, odasında buhar makinesi çalıştırabilirsiniz. Buhar makinesi yoksa kalorifere ıslak bir havlu asmak ya da odada içi su dolu bir leğen bulundurmak da bu yönde faydalı olacaktır. 

Burnuna Salin Damla Damlatmak

Doktorunuzun önerisi doğrultusunda eczanelerden temin edebileceğiniz salin damlaları (%0,9 oranında NaCl içeren serum) bebeğinizin burnuna bir veya iki damla damlatmak mukusu inceltmeye yardımcı olabilir. Özellikle beslenmeden hemen önce bir enjektör yardımıyla burnuna bu serumdan damlatmanız tıkanıklığı azaltarak beslenme güçlüğünün giderilmesine destek olabilir.

Masaj

Burun kemerini, kaşlarını, elmacık kemiklerini, saç çizgisini ve alnını nazikçe ovarak masaj yapmanız burun tıkanıklığı nedeniyle huzursuz olan bebeğinizi yatıştırmada etkili olabilir.

Ev İçi Hava Kalitesini Artırmak

Bebeklerde burun tıkanıklığı nedenlerinden biri de evin havasız olması olabilir. Bu nedenle beğenizin burnu tıkandığında ev içi hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik çözümler arayabilirsiniz. Evi havalandırmak, hava temizleyici bir ürün kullanmak gibi etkili yöntemlerin dışında bebeğinizin yanında sigara içmekten kaçınmanız, evi sık sık süpürerek ev tozu akarı gibi alerjenleri ortamdan uzaklaştırmanız gerekir. Ayrıca bebeğinizin odasını her gün havalandırmayı unutmamalısınız. Bu durumlar konusunda titiz davranırsanız bebeğiniz hava kalitesi yüksek, hijyenik bir ortamda, daha sağlıklı bir şekilde vakit geçirecektir.

İlaç ve Mentol Buharı Kullanmayın

Soğuk algınlığı ilaçlarının çoğu küçük bebekler için güvenli değildir ve yan etkilere yol açabilir. Özellikle mentol, okaliptüs gibi esasların buhar olarak solunmasının 2 yaşından küçük çocuklar için tehlikeli olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır. Ayrıca her türlü ilacı kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.3

Tıbbi tedavi

Alınan tüm önlemlere rağmen tıkanıklığın açılması konusunda başarı sağlanamıyorsa doktor kontrolünde tıbbi tedavi gerekebilir. Durumun ciddiyetine göre doktorunuz antibiyotik kullanımı, oksijen desteği gibi bazı tedaviler uygulayabilir. Tıkanıklık septum deviasyonu gibi burundaki anotomik bir nedenden kaynaklanıyorsa bebek belli bir yaşa geldikten sonra ameliyat gerekebilir.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Hangi Sorunlara Sebep Olabilir?

Bebeklerde burun tıkanıklığı; solunum sıkıntısı, uyku döngüsünde bozulma, artan obstrüktif uyku apnesi riski ve beslenme güçlükleri gibi ciddi sonuçlara neden olabilir.2 Özellikle burnu gece saatlerinde tıkanan bebekler sık sık uyanabilir, öksürükleri artabilir, yorgun ve huysuz olabilirler. Yine tıkanıklığa bağlı görülebilen beslenme bozukluğu sıvı açığına zemin hazırlayabilir. 

Burnu Tıkalı Bebek Nasıl Yatırılmalıdır?

Yatay pozisyonda olmak bebeklerin burun tıkanıklığıyla baş etmesini zorlaştıran bir durumdur. Ancak bebeğinizi tıkanıklık azalsın diye bir yastığa yatırmak veya yatağını eğimli bir pozisyona getirmek de tehlikelidir. Çünkü küçük bebeklerin yastıkla ya da eğimli pozisyonda yatırılması boğulma ve ani bebek ölüm sendromu riskini artırır. Bu sebeple özellikle 1 yaşından küçük bebekler için burun tıkanıklıkları olsa bile, en güvenli yatış pozisyonu sırt üstü, düz bir yatakta yatmalarıdır.³

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.