Bebeklerde Uyku Problemi Neden Olur?

Bebeklerde Uyku Problemi Neden Olur?

Bebeklerde uyku problemi nedenleri, çeşitli faktörlere dayalı olarak ortaya çıkabilir. Uyku düzeninde ani ve geçici bozulmalar yaşanabilir. Bu duruma uyku regresyonu adı verilir. Genellikle bu bozulma, uykuya dalma zorluğu, gece boyunca sık sık uyanma veya erken uyanma gibi belirtiler şeklinde kendini gösterir. Pek çok bebek bu durumu yaklaşık 4. ayda yaşamaya başlar. Daha sonra 6. ayda, 8-10. ayda ve 12. ayda da uyku regresyonu yaşanabilir ve bu durum aslında son derece normaldir. 4 aylıkken yaşanan uyku gerilemesi, genellikle bebeğiniz etrafındaki dünyayı fark etmeye başladığında ortaya çıkar.¹ 6 - 9 aylık bebek uyku problemi ise ayrılık kaygısının başlaması ile ortaya çıkabilir. Bu genellikle bebeğin ayrılıkların (ebeveynden veya bakım verenden uzaklaşılması) geçici olduğunu anlamadığı, ayrılık kaygısı adı verilen normal bir gelişim sürecidir. 1 yaş bebeklerde uyku problemi, bebeğin daha yürümeye başlamasından ve her an haeket halinde olmak istemesinden kaynaklanabilir. Aşırı uyarılma veya aşırı yorgunluk da bebeklerde uyku problemlerinin nedenleri arasında yer alır. Bir diğer uyku problemi nedeni ise beslenme rutinidir. Bebeklerin beslenmek için sık sık uyanmaları gerekir ve bu nedenle yerleşik bir uyku düzeni geliştirmeleri zaman alır.²

Bebeklerde Uyku Problemi Belirtileri Nelerdir?

Yeni doğan bebeklerde uyku problemi olup olmadığına dair net bir tanı koymak zordur. Bebeğinizin günlük uyku rutinlerindeki radikal değişiklikler size bu konuda ipucu verebilir. Bebeğiniz gece daha sık uyanmaya başlamış ve uykuya dalma süreleri uzamışsa, uykuya dalmakta zorluk çekiyor gibi görünüyorsa, sabah çok erken uyanıyor ve gün boyunca uyku ihtiyacını karşılaması gerektiği kadar uyuyamıyorsa uyku problemi yaşıyor olabilir. Bebeklerin günlük uyku ihtiyaçları ise yaşlarına göre değişir. Yaş almaya başladıkça toplam uyku miktarı giderek azalır, ancak gece uykusunun süresi artar.

Yenidoğanlar gündüzleri yaklaşık 8-9 saat, geceleri ise yaklaşık 8 saat uyusalar da aralıksız 1-2 saatten fazla uyuyamayabilirler. Çoğu bebek, yaklaşık 3 aylık olana veya 12-13 kilo ağırlığa gelene kadar gece boyunca (6-8 saat) kesintisiz uyumaya başlamaz. Bebeklerin yaklaşık üçte ikisi 6 aylık olduklarında gece boyunca düzenli olarak uyuyabilirler.²

Bebeklerin yenidoğan sürecinden itibaren 2 yaşına gelene kadar gece ve gündüz uyku gereksinimleri şöyledir:

• Yenidoğan: Gündüz 8, gece 8-9, toplamda 16 saat
• 1 aylık: Gündüz 7 saat, gece 8-9 saat, toplamda 15 saat
• 3 aylık: Gündüz 4-5 saat, gece 9-10 saat, toplamda 15 saat
• 6 aylık: Gündüz 4 saat, gece 10 saat, toplamda 14 saat
• 1,5 yaş: Gündüz 2,5 saat, gece 11 saat, toplamda 13,5 saat
• 2 yaş: Gündüz 2 saat, gece 11 saat, toplamda 13 saat²

Bu süreler hastalık, diş çıkarma, gelişimsel dönüm noktaları veya rutindeki değişiklikler gibi geçici durumlar nedeniyle değişebilir ve bebeklerde uyku problemi gelişebilir.

Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?

Bebeğinizin günlük ihtiyacı olan uykuyu alabilmesi, fiziksel gelişimi açısından son derece önemlidir. Bebeğe bakım veren kişilerce, ideal bir uyku rutini için uygun koşullar yaratılması gerekir. Bebeklerde uyku problemi  konusunda önlem alıp uyku düzeni sağlamak için aşağıdaki ipuçlarını göz önünde bulundurabilirsiniz.

• Yatma saatine yakın (özellikle gece uykusundan önce) stimülasyon ve aktiviteden kaçının.
• Ilık bir banyo yaptırmak, ninni söylemek, sakinleştirici müzik dinletmek, kitap okumak gibi yatma öncesi rutin oluşturun.
• Bebeğinizi uykusu geldiğinde ancak uykuya dalmadan önce yatağına yatırın.
• Bebeğinizin huzursuzlandığını hissetiğinizde onu rahatlatın ve ona güven verin.
• Rutininize sadık kalın.²

İlk 6 ay boyunca bebeğinizde yatak paylaşımından daha çok oda paylaşımı önerilir. Emzirme veya biberonla besleme sıklığı göz önüne alındığından ebeveynlerin ya da bakım veren kişilerin bebekle aynı odayı paylaşması fiziksel yorgunlukları ile başa çıkabilmeleri açısından önemlidir. Fakat, bebeğiniz sizin odanızda, yatağınıza yakın ama bebekler için tasarlanmış ayrı bir yüzeyde uyumalıdır.²

Bebeklerde Uyku Problemi Nasıl Tedavi Edilir?

Bebeklerde uyku probleminin çözümleri için öncelikle problemin altında yatan sebebi tespit etmek gerekir. Uyku problemlerinin olası nedenlerini ve bu durumlarda neler yapabileceğinizi sizin için sıraladık:

Gece ve Gündüzü Algısının Karışması

Bebeğiniz bütün gün uyuyor ama sonra bütün gece uyanık kalıyorsa bu durum gündüz ile gece arasında ayrım yapamamasından kaynaklanır. Bu durumda bebeğinize yardımcı olmak için gündüz uykularını sınırlandırabilir, bebeğiniz uyurken odasını karanlık tutabilir, gece beslenmesinde herhangi bir ışık kaynağını açmaktan kaçınabilirsiniz.

Kendi Başına Uykuya Dalamamak

Kendi başına uykuya dalmak, bebeklerin öğrenmesi gereken bir beceridir. Bebekler genellikle 6 aylık olana kadar bu beceriyi kazanamayabilir. 6 aylık çocuğunuzun uykuya dalmak için hala beslenmesi veya sallanması gerekiyorsa bebeklerde uyku eğitimi seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Bebeğiniz uyumak için biberona veya memeye bağımlıysa son beslenmeyi normal uyku saatinden 30 dakika önce planlamaya çalışın. Uykulu olduğu halde uyumadığında onu beşiğine yerleştirin. Başlarda zorlansa da emzik yardımıyla ya da güvenli bir uyku arkadaşı ile oyalanarak kendi kendine uykuya dalma becerisini geliştirebilir.

Diş Çıkarma Ağrısı

Bebeğiniz gün içinde aşırı salya, ısırma, beslenmede huysuzluk ve sinirlilik gibi diş çıkarma belirtileri gösteriyorsa, diş çıkarma ağrısı onu gece de uyandırıyor olabilir. Diş çıkarmayla ilgili uyku sorunlarının  genellikle 6 ay civarı başlasa da daha erken veya daha geç de görülebilir. Eğer uyku sorununun kökeninde diş çıkarma ağrısı olduğunu düşünüyorsanız diş etlerini rahatlayacak ürünleri kullanabilir, onu ninnilerinizle ve nazikçe okşamalarınızla rahatlatmaya çalışabilirsiniz. Diş çıkarma ağrısına burun tıkanıklığı veya soğuk algınlığı gibi durumlar eşlik ediyor ve bebeğiniz burnundan nefes almakta sıkıntı çekiyor hatta uyurken horluyorsa, serum fizyolojik ve nazal aspiratör gibi burun açıcı ürünlerden yararlanabilirsiniz. Bebeklerde horlama ve burun tıkanıklığı nedenlerini keşfederek bebeğinizin daha iyi uyumasına yardımcı olabilirsiniz.¹

Aşırı Yorgunluk

“Bebekler neden ağlar?” sorusunun yanıtlarından biri de aşırı yorgunluktur. Bazı bebekler çok yorgun olduklarında çok ağlasalar da uykuya dalamaz. Birçok bebek, gece uyandıktan sonra yeniden uykuya dalmak için yardıma ihtiyaç duyduklarında da ağlar. Bebeğinizin ağlama nedeninin yorgunluğa bağlı olup olmadığını belirlemeniz atmanız gereken ilk adım olabilir. Sorun aşırı yorgunluksa, daha erken bir yatma vakti seçerek ve bazı sakinleştirebilir, uyku öncesi ritüelleri ile bebeğinizin dinlenmesine yardımcı olabilirsiniz.⁴

Beslenme Rutini / Açlık

Yenidoğanlar kısa aralıklarla uyurlar çünkü büyümek ve gelişmek için sık sık beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bebeğinizin gece acıkma nedeniyle uyanmasının tam anlamıyla önüne geçmek mümkün olmasa da gece uykusundan kısa bir süre önce onu beslediğiniz takdirde uyku süresini uzatabilirsiniz. Reflü veya kusma riskine karşı beslenmeden hemen sonra uyutmamanız, bir süre dik pozisyonda tutarak gazını çıkarmasına yardımcı olmanız gerekir.²

Uyandığı Anda Kucağa Almamak

Bebeğiniz uyku sırasında kısa “uyanma” anları yaşayabilir. Siz bu anlara anında müdahale ederseniz onun tekrar uykuya dalmasına engel olabilirsiniz. Bebeğinizin verdiği sinyalleri doğru değerlendirmek önemlidir. Çok erken müdahale ederek hızlı tepki verdiğinizi, böylece bebeğinizin hızla uykuya geri dönebileceğini düşünüyor olabilirsiniz.  Ama bunun yerine uyuyan bir bebeği uyandırabilir ya da uykuya dalmak üzere olan uykulu bir bebeğe gereksiz bir müdahalede bulunabilirsiniz. Bu nedenle bebeğinizin gece ihtiyaçlarını karşılarken hızlı bir şekilde uykuya dönmesine yardımcı olmak için ışık açmayın, onunla göz teması kurmaktan ve konuşmaktan kaçının.⁴

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.