Bebeklerde Öksürük Neden Olur? Ve Nasıl Geçer?

Bebeklerde Öksürük Neden Olur?

Öksürük, çocukluk çağı hastalıklarının en sık görülen semptomlarından biridir ve genellikle tehlikeli bir durumun belirtisi değildir. Aslında öksürme, boğazdaki ve göğüsteki hava yollarının temizlenmesine yardımcı olan sağlıklı bir reflekstir.2 Fakat öksürüğün nedeninin saptanması ve gerekli müdahalenin yapılması önemli olabilir. Bebeklerde öksürük çoğunlukla viral enfeksiyonlardan kaynaklanır ve sonbahar ve kış aylarında daha sık ortaya çıkma eğilimindedir.³ Çoğu bebek kendi kendine iyileşir. Ancak bebek nefes almakta zorlanıyorlarsa veya beslenemeyecek kadar nefessiz kalıyorsa hastanede tedavi edilmeleri dahi gerekebilir.⁴ Peki bebeklerde öksürük neden olur? Öksürüğe neden olan hastalıkların bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:

Soğuk Algınlığı ve Grip

Soğuk algınlığına yol açan 200’den fazla virüs türü vardır. Bu virüsler, bebeklerde öksürük başta olmak üzere hapşırık, burun tıkanıklığı ve ateş gibi belirtilere yol açabilir. Ayrıca kusma ve ishal de bu rahatsızlıklara bağlı olarak meydana gelebilir.^1,2,5

Krup

1 aylık ya da 4 aylık bebeklerde öksürük nedenlerinden biri de krup olabilir. Krup rahatsızlığına bağlı olarak görülen öksürük şikayetine ek olarak; burun akıntısı, ses kısıklığı, ateş ve solunum sırasında tiz bir ıslık sesi duyulabilir.^1,2,5 

Akciğer İltihabı

Bebeğinizin bir başkasından kaptığı soğuk algınlığı, grip veya başka bir hastalık tedavi edilmediğinde zatürreye dönüşebilir. Bu durumda öksürük ile birlikte balgam görülebilir. Ek olarak; ateş, halsizlik, yorgunluk, kusma ve ishal gibi belirtiler de eşlik edebilir. Bu, bebeklerde balgamlı öksürük nedenlerinden de biridir.^1,2,5 

Boğmaca

Boğmaca rahatsızlığının başlangıç döneminde bebekte hafif öksürüğün yanı sıra ateş ve burun akıntısı görülebilir. Ancak ilerleyen dönemde öksürük son derece şiddetli olabilir. Nöbetler halinde öksürüğe yol açabilen boğmaca varlığında öksürüğün tipi kuru ve kaba niteliktedir.^1,2,5 

Astım

Astım varlığında öksürük inatçı niteliktedir ve bebekte hırıltılı ve kaba bir solunum gözlenebilir. Sözgelimi solunum sırasında burun deliklerinin açıldığı ve/veya kaburgalar arasındaki derinin içe doğru çekildiği görülebilir. Beslenme güçlüğü, hızlı solunum, bitkinlik, görülebilecek diğer belirtiler arasında sayılabilir.^1,2,5 

Alerji

Bebeklerde öksürük nedenleri arasında sayılabileceklerden bir diğeri de alerjilerdir. Belirtiler, alerjene maruz kalındığında ortaya çıkar. Bu belirtilerden biri de öksürük olabilir. Alerji varlığında ateş ve ağrı görülmez ve alerjiler ender olarak boğaz ağrısına yol açar.^1,2,5 

Öksürük, Covid-19 dahil olmak üzere pek çok hastalığın ortak bir belirtisi olabilir. Öksürüğün karakteri, şiddeti ve öksürüğe eşlik eden diğer belirtilerin doğru şekilde analiz edilmesi önemlidir. Peki bebeklerde öksürük belirtileri nelerdir?

Bebeklerde Öksürük Belirtileri Nelerdir?

Öksürük, bir hastalık değil farklı hastalıkların bir belirtisidir. Dolayısıyla etkili tedavi için öksürüğün neden kaynaklandığının belirlenmesi önemlidir. Öksürük; kuru, balgamlı, sert, hırlayan ya da havlayan nitelikte olabilir. Kusma ve ateş gibi ek problemler gözlenebilir. Öksürük gündüz ya da gece artış gösterebilir. Öksürük sırasında solunum problemi görülebilir. Bebek, nefes nefese kalabilir, öksürmekten halsiz kalabilir.⁶  

Öksürük, solunum yolu hastalıklarına karşı en önemli savunma sistemlerinden biridir. Solunum yolu enfeksiyonları sırasında, enfeksiyona verilen yanıtın bir parçası olarak solunum yollarına mukus salgılanır ve öksürmek bunun temizlenmesine yardımcı olur. Farklı öksürük türleri de çocuğunuzun hastalığı hakkında değerli ipuçları sağlayabilir.^8,10 Eğer bebeğinizin öksürüğü hakkında endişe duyuyorsanız, çocuk doktoruna başvurunuz. Doktor, öksürüğün tipine, süresine ve eşlik eden diğer belirtilere bağlı olarak bebeğinizi muayene etmek isteyebilir.^6,7,10 Bu noktada sıklıkla sorulan sorulardan biri de “Bebeklerde öksürük nasıl geçer?” şeklindedir.

Bebeklerde Öksürük Nasıl Geçer?

Bebeklerde öksürüğün evde tedavisi için atılabilecek adımların bazıları şu şekilde listelenebilir:

• Bebeklerde öksürüğün rahatlaması için burnunu sürekli olarak açık tutmak önerilebilir. Burun tıkanıklığı, özellikle uyku sırasında öksürüğün kötüleşmesine neden olabilir. Bunun için nazal aspiratörler kullanılabilir.
• Bebeğin uyuduğu ya da uzun süre ile vakit geçirdiği ortamlarda soğuk buhar veren nemlendiriciler kullanılabilir. Nemlendirici cihazlar geniz akıntısının neden olduğu öksürüğü azaltmak için hava yollarını nemlendirmeye yardımcı olabilir.
• Bebeğinizi sık sık emzirmeye çalışın. Eğer bebeğiniz büyükse ona su, meyve suyu gibi sıvılar verebilirsiniz. Sıvılar, öksürüğü tetikleyen gıdıklanma hissinin bastırılmasını sağlayabilir.
• Yatmadan önce bir kaşık bal verin; boğazı kaplayacak ve ağrıyı hafifletecektir. Balı sadece 1 yaşından büyük çocuklara verin. 1 yaşından küçük bebeklerde bal botulizme, yani hayatı tehdit eden bir hastalığa neden olabilir.⁸ 

1 aylık bebeklerde öksürük ya da 3 aylık bebeklerde öksürük için evde yapılabileceklerin sınırlı olduğunu unutmayın. Eğer bebeğinizin öksürüğü ve burun tıkanıklığı 10 günden fazla iyileşme eğiliminde olmaksızın devam ederse doktorunuza görünün. Bebeğinizde öksürüğe yol açan asit reflüsü, alerji, astım ve hatta nefes almayı engelleyen büyümüş adenoidler olabilir. Kışın, bebeğiniz çok öksürüyorsa bu durum, tehlikeli bir viral enfeksiyon olan respiratuar sinsityal virüs (RSV) ya da boğmaca gibi ciddi bir hastalığın göstergesi olabilir.⁸ Peki 1 yaş bebeklerde öksürük nasıl geçer?

Bebeklerde Öksürük Kaç Gün Sürer?

Bebeklerde öksürük pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Örneğin bebek nezle olduğunda boğazın arka kısmında meydana gelen mukus, öksürüğe yol açabilir. Ancak bebeğiniz normal besleniyor, içiyor, nefes alıyorsa ve solunumunda hırıltı yoksa öksürük genellikle endişelenecek bir durum değildir. Öksürüğün genellikle 3 hafta içinde tamamen geçmesi beklenir. Eğer bebeğinizin öksürüğü 10 günden fazla süredir herhangi bir iyileşme eğilimi olmaksızın devam ediyorsa ya da öksürük 3 haftadan daha uzun sürüyorsa çocuk doktoruna başvurmanız önemlidir.^8,9 

Bebeklerde Öksürük Ne Zaman Tehlikelidir?

Bebeklerde öksürük pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilir ve genellikle sağlıklı bir refleks olarak tanımlanır. Ancak bebeklerde öksürüğün tehlikeli kabul edildiği ve hızla acil servise başvurulması gereken durumlar da vardır. Bunların başında yabancı bir cismin yutulması bulunur. Ani öksürük ile karakterize olan bu durumda boğulma riski bulunur ve acil müdahale gerektirir. Ayrıca bebeğiniz nefes almakta güçlük çekiyorsa, 40 dereceden yüksek ateşi varsa, 12 haftalıktan küçük ve yüksek ateşi bulunuyorsa, uykulu ya da uyanmakta güçlük çekiyorsa; solgun ve maviye dönük bir cilt tonuna sahipse, solunumu normalden çok hızlıysa, solunum sırasında sert bir ses duyuluyorsa, öksürüğü kesilmiyorsa, hızlı bir şekilde en yakın acil servise başvurmanız önerilir.^10,11 

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.