Prematüre Bebek Bakımı Nasıl Olur?

Prematüre Bebek Ne Demektir?

Sağlıklı bir gebelik ortalama 40 hafta sürer. Gebeliğin 37. haftasından önce doğan bebekler prematüre bebek olarak kabul edilir. Zamanında doğan bebeklerin ortalama doğum ağırlığı 3,17 iken prematüre bebeklerin doğum ağırlığı ise ortalama 2.26 kilogramdır. Prematüre bebekler ne kadar erken doğduklarına göre kategorilere ayrılır:

• 37-39. haftalar arasında doğan bebekler erken doğum
• 34-36. haftalar arası doğan bebekler geç prematüre
• 32-24. haftalar arası doğan bebekler orta prematüre
• 28- 31. hafta arası doğan bebekler erken prematüre
• 28. haftadan önce doğan bebekler son derece prematüre şeklinde sınıflandırılır.

Hamileliğin 28. haftasından sonra doğan bebeklerin hayatta kalma şansı neredeyse %100’dür. 30. haftadan sonra doğanlar bebeklerde ise ilerleyen yaşlarda uzun vadeli sağlık ve gelişim sorunları görülme oranı oldukça düşüktür. 34 haftalık prematüre bebek bakımı zamanında doğan bebeğin bakımı ile benzerlik gösterir. Ancak 28. haftadan önce doğan bebeklerin komplikasyonları fazladır ve doğar doğmaz yoğun bakım ünitesine alınarak yaşam desteği sağlanır. ^{1 2}

Prematüre Bebekler Neden Özel Bakıma İhtiyaç Duyarlar?

Prematüre bebekler, anne karnında gelişimlerini tamamlamadan doğdukları için çeşitli komplikasyonlar yaşayabilir ve daha sonraki yaşamlarında ciddi sağlık problemleri ile karşılaşabilir. Bu nedenle prematüre bebek bakımı özeldir ve ciddiye alınması gerekir. Prematüre bebeklerde yaşanan komplikasyonlar şunlardır:

• Prematüre bebeklerin akciğerleri gelişimini tamamlayamadığı için solunum sistemi normal fonksiyonlarını yerine getirmede zorlanır ve nefes alma problemleri yaşanabilir. Bazı prematüre bebeklerde bronkopulmoner displazi adı verilen bir akciğer bozukluğu ve gelişebilir.
• Prematüre bebeklerde kalp fonksiyonları yetersizdir ve tansiyon düşüklüğü yaşanabilir. Ayrıca kalp kusurları görülme riski yüksektir. Ayrıca beyin kanaması riskinde artış gözlenir.
• Prematüre bebekler düşük doğum ağırlığına ve düşük yağ oranına sahiptir. Bebek vücut sıcaklığını düzenlemekte zorlanabilir ve hipotermi denilen vücut soğukluğu ile karşılaşılabilir.
• Prematüre bebeklerde sindirim sistemin tam olarak gelişmemiştir. Bu durum bağırsak duvarlarında yaralara sebep olabilir.
• Kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde problem yaşayan prematüre bebeklerde anemi gözlenebilir. Kanda yüksek oranda bilirubin oluşur ve cildin ve gözlerin sararması ile karakterize sarılık meydana gelebilir.
• Prematüre bebeklerde bağışıklı sistemi fonksiyonlarını yerine tam anlamıyla getiremez ve enfeksiyonlara yakalanma riskinde artış söz konusudur. Hastalık yapıcı mikroorganizmalar vücuda girip kan dolaşıma ulaşabilir ve vücudun kendi dokularına saldırdığı bir durum olan sepsis yaşanabilir.²

Prematüre Bebek Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Prematüre bebek, hastaneden taburcu olduktan sonra evde bakımına ekstra özen gösterilmesi ve her hareketinin izlenmesi oldukça önemlidir. Özellikle akciğer kasları gelişmediği için nefes almakta zorlanan bebeklerde solunum durabilir. Genellikle beş saniye süren bu durum normal olarak kabul edilir. Ancak solunum duraklaması 10 saniyenin üstünde olursa vakit geçirmeden hastaneye gidilmesi önerilir. Prematüre bebekler için bakım önerileri şunlardır:

Besleme Önerileri

Prematüre bebeklerin anne sütüyle beslenmesi bağışıklık sisteminin gelişmesi açısından oldukça önemlidir. Bebeğinizi anne sütü ya da mama ile beslerken öğün aralarını sıklaştırmalısınız. Çene kasları tam olarak gelişmediği için emmede zorlanabilir ve yeterli miktarda süt alamayabilir. Beslenme aralıklarının 30 dakikayı geçmemesine dikkat etmelisiniz

• Bebeğinizi besledikten sonra gazını çıkarmak için sağ veya sol yana yatırabilirsiniz. Başını vücudu ile birlikte döndürebilir ve mümkün olduğunca dik durmasını sağlayabilirsiniz.
• Besleme sonrası kasların zayıf olması nedeniyle aspirasyon riski artabilir. Bebeğin soluk borusuna süt ya da mama kaçabilir ve nefes almasını engelleyebilir. Bebeğin dikkatli bir şekilde gözlemlenmesi önemlidir. Eğer besleme sırasında bebeğin ağız ve burun çevresinde morarma yaşanırsa vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir.
• Sağlıklı bir bebeğin rengi pembedir. Eğer cilt renginde sararma gözlenirse mutlaka doktora danışılması gerekir.

Enfeksiyon Riskine Karşı Öneriler

• Prematüre bebeklerin bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiştir. Bu nedenle enfeksiyonlara yakalanma riski oldukça yüksektir. Bir süre bebeğinizi eve gelen misafirlerden ve özellikle okul çağındaki çocuklardan uzak tutmanız gerekebilir.
• Odasında oyuncak bulundurmaktan kaçınmalı, eğer bulundurursanız da toz tutmayan tüysüz oyuncaklar seçmelisiniz.
• Bebeğinize dokunmadan önce ellerinizi ılık sabunlu su ile yıkamalı ve temiz bir bez ile kurutmalısınız. Özellikle beslemeden önce, altını değiştirmeden önce ve sonra mutlaka ellerinizi yıkamalısınız.
• Bebeğinize temas ettiğiniz için tırnaklarınızın kısa olmasına, elbiselerinizin temiz olmasına ve mümkün olduğunca takıdan uzak durmaya dikkat etmelisiniz. ³

Prematüre Bebek Cilt Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Prematüre bebek bakımı için sadece sterilize edilmiş gazlı bez ve su kullanmanız önerilir. Herhangi bir parfüm ya da kimyasal içeren krem, losyon ya da ıslak mendil ürünleri kullanmak cilt dokusuna hasar verebilir. Prematüre bebeklerin cildi oldukça hassas ve narindir. Kulak gibi kıkırdak dokulardan oluşan bölgeler gelişimini tamamlayamadığı için uzun süre yan yatırıldığında cilde yapışabilir ve nekrozlar meydana gelebilir. Aynı şekilde prematüre bebeği uzun süre aynı pozisyonda yatırmak baş bölgesinde düzleşmelere neden olabilir. Bebeğinizi 3 saat arayla farklı pozisyonlara almanız gerekebilir. Bebek cildine bakım yaparken örneğin göz çapaklarını temizlerken gazlı bez ile steril su kullanmanız yeterlidir. Her bir göz için ayrı bir gazlı bez kullanmaya dikkat etmelisiniz. Cilt temizliğini yaparken mümkün olduğunca narin ve dairesel hareketler yapmalısınız.³

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.